De wortel: Oranje boven!

Evert BerkelaarBlogLeave a Comment

Ik neem aan dat de WK-gekte je niet zal zijn ontgaan. Veel Nederlanders doen zich te goed aan bier, chips, pinda’s en allerlei andere ‘lekkernijen’. Het zal me niet verbazen als velen tijdens het WK de nodige kilo’s vet er bij kweken. Ik wil graag even stilstaan bij onze eigen Nederlandse oranje superfood: de wortel. Juist in de WK-tijd is het een ideale snack voor bij de wedstrijd. Heerlijk en knapperig, goed om de spanning weg te bijten. Neem bijvoorbeeld wortel als snackgroente met tonijndip. Je kunt er natuurlijk ook soep of een salade van maken of verwerken in je gerechten. Ik heb er van de week zelfs een smoothie mee gemaakt, die erg lekker was.

 

Made in Holland

Niet veel mensen realiseren het zich, maar de wortel is oorspronkelijk helemaal niet oranje.  Oorspronkelijk is de wortel paars, zwart of wit. Grappig genoeg is de oranje wortel in de 17e eeuw door Nederlandse boeren oranje gekweekt, puur als eerbetoon aan Willem van Oranje. Met het WK is iedereen in de oranje-sfeer dus ik zou zeggen: neem wat extra wortelen. Alle oranje wortels ter wereld stammen af van ‘onze’ wortel.

 

Wat zit er in onze oranje wortel?

Onze wortelen zijn een prima bron van macro- en micronutriënten. Per 100 gram bevat de rauwe wortel ongeveer 692 microgram vitamine A (de ADH voor een volwassen man is 900). Wortelen zijn ook rijk aan betacaroteen. Behalve dat dit de oranje kleurstof is van de wortel is het ook de bouwstof van vitamine A. Op die manier voldoet de wortel dus makkelijk aan je vitamine A behoefte. Daarnaast zijn wortelen ook vrij rijk aan andere vitamines en mineralen. Als je de wortel kookt of er sap van maakt verandert de samenstelling van de voedingsstoffen. Sommige voedingsstoffen kunnen niet goed tegen hitte en worden vernietigd tijdens het koken of verwarmen van wortelen. Andere stoffen worden juist beter opgenomen wanneer de wortel is verwarmd. Neem wortelen daarom zowel rauw als gekookt.

Sommige mensen beweren dat de wortel veel omega-3 bevat. In de NeVo tabel kom ik echter tegen dat er geen EPA of DHA in een wortel zit, wel wat ALA, maar dat is slechts 0,02 gram per 100 gram rauwe wortel.  Je moet dus 5 kilo wortelen eten als je 1 gram ALA daaruit binnen wilt krijgen.  Ik ga dan toch maar voor lijnzaad (olie). Onderstaande tabel toont de hoeveelheid calorieën en macronutriënten in verschillende wortelen.

 

Voedingsstoffen in de wortel (Bron: NeVo tabel)

Voedingsstoffen in de wortel (Bron: NeVo tabel)

 

 

Wortels en koolhydraten

Wat mij aan bovenstaande tabel opvalt is dat de hoeveelheid koolhydraten in wortelsap en rauwe wortels niet echt verschilt per 100 gram. Nu is het natuurlijk wel zo dat je makkelijker 100 gram wortelsap opdrinkt dan 100 gram wortelen weg kauwt. Als je verder ziet dat er in wortelsap helemaal geen vezels meer zitten is het dus duidelijk dat het hier andere koolhydraten betreft. Wortelsap heeft dan ook een glycaemische lading die vijf keer zo hoog is die van rauwe of gekookte wortelen. Mensen met bloedsuikerproblemen kunnen beter geen wortelsap nemen. Zie onderstaande tabel.

 

 

Glycaemische informatie wortelen (Bron: glycemicindex.com)

Glycaemische informatie wortelen (Bron: glycemicindex.com)

 

Is de oranje wortel eigenlijk wel ‘paleo’ dan?

Alhoewel de oerwortel uit het stenen tijdperk absoluut niet leek op de oranje wortel van nu moeten we dit toch maar beschouwen als paleo.  Dit geldt namelijk voor alle groenten en fruit. Als je ooit een broccoli in het wild zou tegenkomen zou je het misschien vertrappen als onkruid, puur omdat dit totaal niet lijkt op de broccoli uit de winkel. Wij hebben alle plantaardige voeding die via winkels te koop is simpelweg zo gekweekt dat ze het beste worden verkocht. Hierbij is niet zozeer op kwaliteit gelet maar meer op verkoopbaarheid. Het huidige paleodieet is een nabootsing van datgene wat onze voorouders aten. We moeten het nu doen met wat er nu voorradig is.

 

Eet het loof!

Veel mensen neigen er toe om het loof van de wortel weg te gooien. Dat is zonde, want het bevat bijvoorbeeld vitamine K. Het smaakt helemaal niet smerig. Je kunt het fijn knippen en als peterselie gebruiken of je gooit al het loof gewoon door je smoothie.

 

Eet je wortels!

 

Wortelen (rauw en gekookt) komen regelmatig voor in mijn 21-dagen e-books:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.